Δεν πρόκειται για την μπανάνα, αλλά για ό,τι εκπροσωπεί: παράλογο πλούτο, επιρροή και την τόλμη να ξοδεύεις σε κάτι εντελώς άχρηστο.
Η μπανάνα βρίσκεται πλέον στην ίδια κατηγορία με το Bitcoin, ένα ψηφιακό νόμισμα που οι επικριτές αποκαλούν «άχρηστο», αλλά κατευθύνεται προς την τιμή των 100.000 δολαρίων.
Όπως αναφέρει το cryptopolitan.com και τα δύο είναι τέλεια παραδείγματα αυτού που ο Thorstein Veblen, ένας κοινωνιολόγος του 19ου αιώνα, ονόμασε «επίδειξη κατανάλωσης».
Η επίδειξη κατανάλωσης και η φιλοσοφία της πολυτέλειας
Η επίδειξη κατανάλωσης δεν αφορά τη χρησιμότητα. Πρόκειται για τη σπατάλη υπέρογκων ποσών για να δείξεις στον κόσμο ότι μπορείς. Σύμφωνα με τον Veblen, αυτά τα αγαθά—γνωστά πλέον ως «αγαθά Veblen»—γίνονται πιο επιθυμητά όσο αυξάνεται η τιμή τους.
Δεν έχει σημασία τι κάνουν, αλλά πόσο κοστίζουν. Όσο πιο σπάταλο και άσκοπο, τόσο το καλύτερο. Τα πολυτελή αυτοκίνητα, οι επώνυμες τσάντες και τα υπερτιμημένα κρασιά κυριαρχούσαν ανέκαθεν σε αυτή την κατηγορία. Αλλά τώρα, το Bitcoin και οι μπανάνες τραβούν τα φώτα της δημοσιότητας.
Bitcoin: Από επένδυση σε σύμβολο κύρους
Για χρόνια, το Bitcoin δεν ήταν σύμβολο κύρους. Οι άνθρωποι το αγόραζαν για να πλουτίσουν, όχι για επίδειξη. Το παιχνίδι ήταν απλό: αγοράζεις φτηνά, πουλάς ακριβά και βρίσκεις κάποιον πρόθυμο να το πάρει.
Αυτό άλλαξε όταν ο Donald Trump κέρδισε τις εκλογές, οδηγώντας το Bitcoin στην περιοχή των αγαθών Veblen. Ο Trump ενίσχυσε τη δημοτικότητα του Bitcoin, εξετάζοντας τον διορισμό ενός «Bitcoin tsar». Ο υπουργός Εμπορίου του, Howard Lutnick, κατέχει Bitcoin και το δηλώνει με υπερηφάνεια, όπως και ο αντιπρόεδρος του, J.D. Vance.
Εν τω μεταξύ, ο Elon Musk, CEO της Tesla, έχει καταστήσει το Bitcoin ένα εργαλείο για να ανήκεις στη λέσχη των τεχνολογικών δισεκατομμυριούχων, προωθώντας το παράλληλα με το Dogecoin.
Η μπανάνα των 6,2 εκατομμυρίων δολαρίων και η τέχνη της σπατάλης
Ο Justin Sun, ιδρυτής του TRON, πλήρωσε 6,2 εκατομμύρια δολάρια για ένα έργο τέχνης που ονομάζεται «Comedian». Τι περιλαμβάνει; Ένα πιστοποιητικό που του επιτρέπει να κολλήσει μια μπανάνα στον τοίχο με ταινία. Η μπανάνα, φυσικά, θα σαπίσει.
Αυτό που αγόρασε ο Sun ήταν, ουσιαστικά, το δικαίωμα να πει: «Ξόδεψα εκατομμύρια γιατί μπορώ». Σύμφωνα με τον Veblen, η πολυτέλεια αφορά τη σπατάλη.
Η μετάβαση από τα φυσικά στα ψηφιακά αγαθά
Οι παραδοσιακές μάρκες πολυτελείας, όπως η Gucci και η Louis Vuitton, χάνουν την απήχησή τους. Δεν είναι πια αρκετά αποκλειστικές. Αντίθετα, το Bitcoin και τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία γίνονται το νέο σύμβολο πολυτέλειας.
Η πολυτέλεια πλέον αφορά άυλα αγαθά και εμπειρίες. Οι μάρκες που δεν μπορούν να προσαρμοστούν σε αυτή την αλλαγή θα μείνουν πίσω.
